Nieuws

Perspectief van vrijloopstallen

Gepubliceerd op
21 december 2015

Wat is het perspectief van vrijloopstallen, rekening houdend met dierenwelzijn, emissies, mestkwaliteit, risico’s voor melkkwaliteit en economie? De vrijloopstallen die momenteel gebouwd worden zijn meestal stallen die houtsnippers composteren. Er wordt echter ook ervaring opgedaan met andere materialen, met name met stro. In opdracht van de Provincie Utrecht zijn de bodemmaterialen houtsnippers, veenmosveen en gedroogde bagger onderzocht. Deze resultaten en de ervaringen die landelijk zijn opgedaan zijn weergegeven in een e-book 'Vrijloopstallen Utrecht'.

Verschillende melkveehouders in de Provincie Utrecht zijn geïnteresseerd in vrijloopstallen. Vooral beter dierenwelzijn en andere mest dan drijfmest spreekt hun aan. Houtsnippers worden het meeste toegepast. Gebruik van gedroogde bagger spreekt de praktijk nog weinig aan op een enkele uitzondering na. Er zijn positieve resultaten qua terugdringen van de ammoniakemissie met gedroogde bagger. Onderzoek op Proefbedrijf Zegveld geeft aan dat het materiaal het beste onder plastic opgeslagen kan worden en dat er bij aanwending op het land geen problemen zijn. Gebruik van gedroogde bagger als diepstrooisel in een ligboxenstal viel tegen; de koeien gaan er niet graag in liggen. Gebruik van veenmosveen is een optie die nader verkend dient te worden, vooral de vraag of aanvoer van veenmosveen uit veengebieden in het buitenland wel duurzaam is.  

Overzicht totale duurzaamheid

Om de totale duurzaamheid te beoordelen is gebruik gemaakt van de kennis uit het landelijk onderzoek naar vrijloopstallen (zie figuur 1). De hogere kosten voor het gebouw en de aankoop van bodemmateriaal kunnen gecompenseerd worden door een langere levensduur van de koeien. In het algemeen is het dierenwelzijn in een vrijloopstal beter dan in een ligboxenstal door meer ruimte, minder obstakels en een bodem met meer grip. De concentratie van sporen van XTAS is een probleem bij gebruik van compost en is daarom niet toegestaan. Om de milieuaspecten van de vrijloopstal te beoordelen zal op bedrijfsniveau gekeken moeten worden. De N verliezen in de stal (ammoniak en lachgas) zijn gemiddeld hoger, vooral bij gebruik van compost, maar is lager bij aanwending op het land ten opzichte van drijfmest. Het materiaal uit de stal (‘compost’) is een goede bodemverbeteraar op de lange termijn, maar voor de korte termijn is de beschikbaarheid van N lager. De conclusie ten aanzien van het perspectief van vrijloopstallen is voor compost negatief, echter het perspectief van houtsnippers als bodemmateriaal in een vrijloopstal lijkt positief. Om het perspectief van stro goed in te schatten is onderzoek op meer bedrijven nodig. Het gebruik van gedroogde bagger als bodemmateriaal is positief wat betreft het terugdringen van de ammoniakemissie in de stal. Een kritisch aandachtspunt is het risico van verontreinigingen met zware metalen. Bovendien is het goed managen van een bodem met gedroogde bagger in combinatie met riet niet eenvoudig.

Meer informatie

E-book vrijloopstallen Utrecht