Nieuws

Gemengd vooruit boeren

Gepubliceerd op
7 januari 2020

Kringlooplandbouw is het nieuwe perspectief voor de landbouw dat in de komende jaren ontwikkeld en geïmplementeerd moet worden. Eén van de kernprincipes van deze vorm van landbouw is dat akkers primair worden gebruikt voor de productie van voedselgewassen en dat vee gevoerd wordt met eiwit dat niet voor menselijke consumptie geschikt is via reststromen en ruwvoer van eigen land. Koeien & kansen veehouders Johan en Carla Dekker volgen nauwlettend de ontwikkelingen en aan de hand van een conceptontwerp zijn de eerste mogelijkheden voor hun bedrijf in beeld gebracht.

Flevolandse grond

De vruchtbare poldergrond in Flevoland is uitermate geschikt voor de productie van ‘food’. Aardappels, suikerbieten, peen, uien en wintertarwe zijn hier de meest geteelde gewassen. Met wintertarwe als rustgewas wordt het bouwplan op akkerbouwbedrijven qua intensiteit geoptimaliseerd. Ook gras is uitermate geschikt als rustgewas in wisselbouwsystemen met akkerbouwgewassen. Het is een werkwijze die in Flevoland en die de familie Dekker al in meer en mindere mate toepassen. Op dit moment telen zij  uitsluitend grasland voor graslandvernieuwing en één keer in de 7 jaar tulpen met als nagewas grasland. Het huidig grondgebruik is logisch vanuit de gedachte zo veel mogelijk voereiwit van eigen grond te halen, maar past niet binnen het kernprincipe van kringlooplandbouw. Minister Schouten noemt in haar kringloopvisie de herwaardering van het gemengd bedrijf als een oplossing, waar ingezet wordt op het hergebruik van producten in de voedsel-mest-keten.

Voer-mestkringloop

Om de voer-mestkringlopen in 2030 meer lokaal gesloten te krijgen, moeten we samen werken aan het hergebruik, efficiënter of anders inzetten van voeders en meststoffen. Samenwerking tussen veehouders en akkerbouwers in de regio biedt die mogelijkheid. Deze opzet is verkend met de familie Dekker door op papier de consequenties in beeld te brengen van een vergaande samenwerking met een akkerbouwer met 50 hectare, waarmee het totale areaal op 100 hectare uitkomt. Hierop wordt 40 hectare gras, 20 hectare suikerbieten, 20 hectare uien en 20 hectare aardappels geteeld. De reststromen uit de akkerbouw worden als bietenpulp, suikerbietenblad en aardappelsnippers ingezet als veevoer naast het gras. Respectievelijk 25 ton perspulp en 40 ton suikerbietenblad per hectare suikerbieten en 8.25 ton aardappelsnippers per hectare aardappels. De reststroom van uien is buiten beschouwing gelaten i.v.m. mogelijk negatieve gevolgen voor de smaak van de melk. De reststroom mest uit de melkveehouderij wordt maximaal ingezet met fosfaatevenwichtsbemesting als uitgangspunt op bedrijfsniveau.  

Gemengd vooruit

Deze eerste theoretische verkenning op papier biedt perspectief. Gesteld kan worden dat zowel de familie Dekker als de akkerbouwer gemengd vooruit boeren. Het saldo per hectare stijgt gemiddeld met € 345,- op alle hectares. Dit wordt veroorzaakt doordat tarwe als laag saldo gewas uit het bouwplan verdwijnt en er hoge saldogewassen voor in de plaats komen, zoals uien en aardappels. Er is dus nog financiële ruimte voor extensivering van het bouwplan, wanneer dit wenselijk is vanuit bodemgezondheid- en bodemvruchtbaarheidsoverwegingen. De maximale inzet van organische mest bewerkstelligt dat de organische stof balans stijgt met + 700 kilogram  per hectare en het kunstmestgebruik daalt in totaal met 4 ton stikstof. Tenslotte betekent het direct inrekenen van de reststromen van de akkerbouw als veevoer voor het melkvee, dat het percentage eigen eiwit stijgt met 10% naar 55%. Om 65% eigen eiwit te halen moet het beschikbare areaal voor de teelt van gras, uien, bieten en aardappels worden vergroot naar 120 hectare. Ook het buurtcontracten bieden de mogelijkheid het % eigen eiwit te verhogen.

Uitgangspunten bouwplannen 

Voor samenwerking
Akkerbouw (ha's) Melkvee (ha's)
Consumptieaardappels 12,5 Gras 43
Suikerbieten 12,5 Tulpen 7
Tarwe (37%) 18,75
Uien 6,25
Totaal 50 50
Samenwerking
Consumptieaardappels 20
Suikerbieten 20
Gras 40
Uien 20
Totaal 100

 

.