Van Wijk gaat in 2023 forse uitdagingen aan

Waarom Van Wijk dit jaar al niet meer in aanmerking komt voor BES en derogatie, is omdat zijn bedrijf ligt een waterwingebied. Daarnaast doet Kees Jan van Wijk mee aan de pilot binnen het project Koeien & Kansen om dit jaar zonder derogatie te werken. Twee belangrijke speerpunten binnen de melkveehouderij waarin Van Wijk het komende jaar voorop loopt. Dit heeft forse consequenties voor zijn bedrijf, maar hij zal dit jaar wel extra aandacht krijgen vanuit het project Koeien & Kansen

Scherpe doelen

De projectdoelen staan in onderstaande tabel waarin ook de resultaten van 2020, 2021 en 2022 staan. De doelen voor RE-tot in het rantsoen, eiwit van eigen land en broeikasgasemissie zijn overigens voor alle Koeien & Kansen bedrijven gelijk. De doelen voor ammoniakemissie, methaan pensfermentatie en stikstofbodemoverschot zijn bedrijfsspecifiek. Een groen vlak in onderstaande tabel betekent dat het betreffende doel in het specifieke jaar gehaald is.

Het doel voor ammoniakemissie is 15% lager dan het landelijk gemiddelde in 2018 en is afhankelijk van grondsoort en intensiteit. Het doel voor methaan pensfermentatie is een doel per kg meetmelk en een doel per kg droge stof. Het doel voor stikstofbodemoverschot is berekend met de BES methode (bedrijfsspecifiek) en is afhankelijk van grondsoort en gewassen.

Ammoniak

Kees Jan van Wijk heeft geen derogatie meer en mag op basis daarvan per hectare 170 kilo stikstof per hectare uit dierlijke mest gebruiken op het eigen bedrijf. Dit is een enorm verschil met de 338 kilo stikstof uit dierlijke mest die hij in 2022 mocht gebruiken op het eigen bedrijf gebaseerd op zijn BES-norm. En waar hij vorig jaar omgerekend 141 kg N uit kunstmest mocht gebruiken is dat dit jaar 237 kg N. Dit vraagt om een extra goede verdeling van dierlijk mest om zo een zo hoog mogelijke gewasopbrengst te realiseren. Beperken van de NH3 emissie per hectare heeft zo in ieder geval geen prioriteit meer op dit bedrijf. De doelwaarde zal naar verwachting wel worden gehaald.

Waar Van Wijk zich meer zorgen om maakt is de bodemvruchtbaarheid. Dit is voor Kees Jan het speerpunt in zijn plan van aanpak voor 2023. Met name op het gebied van fosfaat (de fosfaattoestand van de grond is voor 55% laag en arm) en kali.

Hoe wordt dit aangepakt? Een blik op 2023

Kees Jan kiest voor de volgende strategieom zijn doelen te bereiken:

1. Het eerste onderdeel van deze strategie voor 2023 is minder beweiden. Belangrijkste reden is dat er anders onvoldoende mest aanwezig is om af te voeren. Vorig jaar was het plan nog om 2 maanden langer te gaan beweiden, en ook 2 uur langer per dag. Dat plan wordt teruggedraaid. Doel is om nu net te voldoen aan de eco-regeling en dan te stoppen met weiden.
2. De tweede activiteit is om vaker fosfaat- en kalikunstmest te strooien. Door de afvoer van ruim 1250 kilo fosfaat uit dierlijke mest ontstaat er op bemestingsniveau nu een totaal tekort van 2400 kilo fosfaat op gebruiksruimte niveau (er was altijd al een tekort). En voor kali geldt hetzelfde op de maaipercelen als er geen mest voor beschikbaar is.
3. De derde maatregel is om de mest nog verder verdund met water te gaan aanwenden om een maximale werking te garanderen. Denk dan aan globaal 1 deel mest op 1 deel water (of soms in de zomer nog meer water).
4. De laatste activiteit was een subsidieaanvraag doen bij de provincie Gelderland voor de aanschaf van een meststripper en mestscheider. Met als doel kunstmestaankoop zoveel mogelijk te verminderen door de werking vanuit de mest te verhogen. De beslissing op deze subsidie is nog niet bekend.

Vooruitblik

Al met al is het bedrijfsplan best ingrijpend anders dan in voorgaande jaren. In 2023 gaat Kees Jan samen met de onderzoekers van Koeien & Kansen aan de slag om de meerkosten van het werken zonder derogatie goed in beeld te brengen, en de effecten op de doelstellingen.