Nieuws

Zorgen over toekomst

Gepubliceerd op
16 november 2022

Het zijn roerige tijden in de landbouwsector. Aan de keukentafel bij Koeien & Kansen-deelnemers Rijk en Linda Baltus in Middenmeer worden de laatste ontwikkelingen besproken. Wegvallen van de derogatie, inpassing van het nieuwe GLB- beleid en het stoppen van de BES-pilot brengen de nodige zorgen met zich mee.

Op het bedrijf realiseert de familie Baltus in de Wieringermeerpolder jaarlijks een bovengemiddelde gewasopbrengst. In 2022 was dat ook weer het geval en oogstten ze 394 kg stikstof en 130 kg fosfaat per hectare. Door het wegvallen van de derogatie en de BES-pilot komt de dierlijke mestnorm straks uit op 170 kg voor stikstof en 68 kg voor fosfaat. De stikstof kan Baltus aanvullen met kunstmest, aangezien dat tekort niet zo groot is als op fosfaat. “Hoe is evenwichtsbemesting dan nog mogelijk?’’ is de vraag van Rijk. ‘’En welke ambtenaar kan mij uitleggen dat dit de juiste route is voor onze landbouw?’’, gaat hij verder. In de huidige BES-pilot geldt een dierlijke gebruiksnorm voor Baltus van 325 kg uit stikstof en 130 kg uit fosfaat, aangevuld met een deel kunstmest. Hierbij vindt geen toename van het stikstof bodemoverschot en de emissie van ammoniak plaats, aangezien dit een voorwaarde is om gebruik te kunnen maken van een hogere dierlijke mestnorm.

Nitraatmetingen geven inzicht

Juist bij derogatiebedrijven op klei- en veengrond is de waterkwaliteit in orde[1]. Het is de vraag wat het effect is op de waterkwaliteit als er geen derogatie meer is en de 80% grasland eis niet meer van toepassing is. Bij Baltus zien we juist in de graslandfase een lage concentratie nitraat in het grondwater en in de bouwlandfase een hogere concentratie. Op dit bedrijf is sinds 2016 gebruik gemaakt van de hogere dierlijke mestnorm door deelname aan de BES-pilot. Er zijn 16 monsterpunten verdeeld over 3 percelen. Op een perceel wordt 2 jaar gras geteeld en daarna 1 jaar aardappelen. Onderstaande figuren geven de nitraatgehaltes in het grondwater weer van drie percelen. Op perceel 1 en 2 zijn om de 2 jaar ‘pieken’ te zien. Dat is de fase met aardappelen. Perceel 3 is een lichtere grond, waarbij meer kans op nitraatuitspoeling is. Op dat perceel zijn de nitraatgehaltes wat hoger, maar nog steeds gemiddeld onder de 50 mg/l.

Capture.JPG

Baltus blijft de uitdaging aangaan

Het blijft volgens Baltus een uitdaging om de ingezette route goed te kunnen begrijpen. "Neemt niet weg dat we die uitdaging ook aangaan en ons verder blijven ontwikkelen,’’ merkt Baltus op. Het is te hopen dat de goede initiatieven die er zijn in verschillende projecten, zoals Koeien & Kansen, worden gebruikt voor een toekomstgericht en bedrijfsspecifiek beleid met ruimte voor ontwikkeling. ‘’De inzet van een lager bemestingsniveau gaat er uiteindelijk voor zorgen dat de gewasopbrengsten lager worden op ons bedrijf. Bovendien heeft dit weer consequenties voor de bodemvruchtbaarheid,” meent Baltus. Het kunnen blijven bemesten naar wat er kan groeien is volgens hem nog steeds een goede landbouwpraktijk.

[1] RIVM-rapport 2022-0034 (2022), Landbouwpraktijk en waterkwaliteit op landbouwbedrijven aangemeld voor derogatie 2020