Proefvelden op Agro-innovatiecentrum De Marke (deel 2)

Klimaatkeren

Klimaatkeren is een innovatieve manier om de vruchtbare teeltlaag van het land te verdiepen door de organische stof dieper in de grond te mengen. Het resultaat is meer koolstofvastlegging en een beter watervasthoudend vermogen van de bodem. Voor het project Klimaatkeren hebben we, in samenwerking met het Louis Bolk Instituut, twee proefveldpercelen, één in Hengelo Gld. en één in Geesteren Gld. Deze proefveldpercelen hebben beide dezelfde opzet en indeling. Ze worden dus hetzelfde bewerkt. Daarnaast hebben we drie demopercelen, één in Weerselo Ov. (gras), één in Laren Gld. (bouwland) en één in Dongen (Brabant) (gras). Inmiddels is op de grasproefveldpercelen in Hengelo Gld. en Geesteren Gld. de eerste snede gras geoogst. De opbrengstbepaling is uitgevoerd met de Haldrup machine die van elk veldje de opbrengst meet, zie headerafbeelding.

Klei in zand

Voor het project klei-in-zand (in opdracht van provincie Gelderland) hebben we voor het derde jaar mais op perceel 4. Hier zijn vier stroken met klei aangebracht waarbij de helft van deze banen is gefreesd en geploegd. Dit is bewerking ‘mengen’. Op de andere helft is de klei met de ploeg naar beneden geploegd en ligt deze op 20 centimeter diepte. Dit is bewerking ‘onderwerken’. Daarnaast worden er van iedere bewerking vier stroken apart bemest. Deze stroken worden bemest met drijfmest, compost, vaste mest of dikke fractie. De opbrengstbepaling van de mais en de drie verschillende soorten vanggewassen wordt gedaan in de strook waarop drijfmest is bemest. De stroken die zijn bemest met drijfmest, compost, vaste mest of dikke fractie worden aan het eind van de proef onderzocht op organische stof. Dit om te zien welke mestsoort en welk vanggewas het meeste organische stof in de bodem heeft gebracht. Het perceel wordt dit jaar niet beregend, ook niet als het nodig is door droogte. Dit om het verschil in opbrengst tussen de klei en zandstroken beter te kunnen zien. Op onderstaande afbeelding zijn de stroken te zien waar klei is aangebracht (groene banen). Op de linkerhelft is de klei ‘gemengd’ en op de rechterhelft is deze ‘ondergewerkt’.

Op perceel 5 was afgelopen jaar het derde en laatste jaar mais. Op dit perceel zijn in proefbanen twee soorten klei opgebracht met een laagdikte van 5 centimeter. Dit zijn lichte klei (20% lutum) en zware klei (58% lutum). Onderstaande grafiek laat de relatieve resultaten in droge stofopbrengst zien ten opzichte van de originele zandgrond van dit perceel. Hieruit blijkt dat de proefbanen met klei een hogere opbrengst halen dan de proefbanen zonder klei.

Vezelhennep

Ook dit jaar wordt er weer vezelhennep verbouwd op De Marke. Ten opzichte van vorig jaar is de proef in opdracht van Building Balance uitgebreid met twintig proefveldjes. Er worden drie rassen met vijf bemestingniveau’s geteeld. Hierbij worden ook veldjes braak gelaten met wel en geen bemesting. Het doel hiervan is om te kijken hoe efficiënt het gewas de verschillende bemestingen benut. Met de braakliggende veldjes willen we onderzoeken wat het stikstofleverend vermogen van de bodem en de groenbemester is. Na de oogst meten we van alle veldjes hoeveel stikstof er nog in de bodem zit. Hiermee willen we onderzoeken hoeveel van de toegediende stikstof niet is benut en. Stikstof die na het groeiseizoen in de bodem achterblijft is gevoelig voor uitspoeling naar het grondwater en dat is niet de bedoeling.

Regeneratieve bodembewerking

Wageningen University definieert regeneratieve landbouw als “een vorm van landbouw waarin bodembescherming centraal staat om zo bij te dragen aan verschillende ecosysteemdiensten”. Regeneratieve landbouw is geen systeem, blauwdruk of model dat overal op dezelfde manier kan worden toegepast. Regeneratieve teeltmethoden kunnen helpen bij de grote uitdagingen waar de landbouw voor staat. Het veranderende klimaat met extremen, zoals hitte, droogte en veel regenval in korte tijd, maar ook het reduceren van emissie en chemische gewasbeschermingsmiddelen zijn daar voorbeelden van. We zien daarom kansen om deze regeneratieve teeltmethoden in te zetten voor de huidige vraagstukken.

Op een perceel in de buurt van De Marke is daarom een proefveld aangelegd waar o.a. de regeneratieve aanpak in is verwerkt. De proef, in opdracht van Waterschap Rijn en IJssel, bestaat uit een driejarige veldproef met snijmais met twee soorten groenbemesters en vijf verschillende teeltmethoden. De teeltmethoden bestaan uit (1) spitten + chemische onkruidbestrijding, (2) spitten + mechanische onkruidbestrijding, (3) roller + crimper, (4) mulchen en (5) de regeneratieve aanpak. Vlakbij de veldproef ligt ook een demoperceel waar gedeeltelijk klei is opgebracht. Hierop worden dezelfde objecten aangelegd als op de veldproef en de bewerkingen worden zoveel mogelijk gecombineerd uitgevoerd. Bij roller+crimper, mulchen en de regeneratieve aanpak blijft zoveel mogelijk van de groenbemester op de bodem liggen om het vocht beter vast te houden en de kieming van onkruid te voorkomen. In deze proef worden jaarlijks opbrengstbepalingen gedaan van de groenbemesters en de mais. Daarnaast wordt jaarlijks op enkele momenten de hoeveelheid stikstof in de bodem gemeten. Dit wordt gedaan in juni, in het najaar na de maisoogst en eind november. Ook wordt tweewekelijks de hoeveelheid bodemvocht gemeten.

Demoveld

Inmiddels is het demoveld bij De Marke ook ingezaaid. Collega Tom heeft hiervoor een mooi bouwplan gemaakt. De volgende gewassen zijn gezaaid en hopen we later in het seizoen te kunnen presenteren:

• Mais middenvroeg ras
• Mais middenvroeg ras + zonnebloem
• Maai Sorghum Soedangras
• Gele erwt
• Gele erwt + gerst
• Hoogproductief gras-kruidenmengsel
• Vezelhennep
• Eiwitrijk tijdelijk grasland met klavers
• 100 dagen mais
• Akkerrand bloemrijk éénjarig gewas
• Akkerrand bloemrijk meerjarig gewas