Nieuws

Ontwikkeling KringloopWijzer Bodem

Gepubliceerd op
9 januari 2020

Met de KringloopWijzer Bodem worden aan melkveehouders praktische adviezen gegeven voor verbetering van het bodembeheer. Er is aandacht voor de bodemkwaliteit, opbrengst en bemesting, en duurzaamheid. Uitgangspunt voor de KringloopWijzer Bodem zijn de bedrijfseigen data zoals die in de centrale database van de KringloopWijzer beschikbaar zijn. Een meer uitgebreide praktijktest zowel inhoudelijk als technisch is gewenst voordat het adviesinstrument op grote schaal beschikbaar komt.

Goed bodembeheer stelt de bodemvruchtbaarheid op langere termijn zeker om zo optimaal ruwvoer te produceren. Aandacht voor bodembeheer maakt nog geen deel uit van de KringloopWijzer (KLW) terwijl daarin veel data beschikbaar zijn om meer te sturen op goed bodembeheer. Daarom hebben NMI en Projecten LTO Noord de KringloopWijzer Bodem (KWB) ontwikkeld.

Opzet KWB

De KWB maakt gebruik van de bedrijfseigen data zoals die in de centrale database van de KringloopWijzer beschikbaar zijn. Deze worden aangevuld met bodemdata van het bedrijf en openbare informatie zoals de grondwatertrappen van percelen. Het adviesinstrument is zo opgezet dat de melkveehouder zelf geen gegevens hoeft in te voeren. Met drie keer klikken krijgt de veehouder een advies. De KWB is onderverdeeld in 3 modules:

  1. Bodemkwaliteit. Advisering gericht op het treffen van maatregelen om de bodemvruchtbaarheid te verbeteren of te handhaven.
  2. Opbrengst en bemesting. Advisering hoe de opbrengst te optimaliseren is via de bemesting gegeven de stikstof- en fosfaatgebruiksnormen.
  3. Duurzaamheid. Hier worden adviezen gegeven om de verliezen van stikstof en fosfaat naar het milieu te voorkomen en om extra koolstof vast te leggen.

De 3 modules worden voorafgegaan door de module Bedrijfsoverzicht. Die geeft snel een eerste indruk van het bedrijf.

Figuur 1: Weergave van module 'Bedrijfsoverzicht'
Figuur 1: Weergave van module 'Bedrijfsoverzicht'

Advisering

De KWB geeft als eerste een overzicht van de algehele bedrijfssituatie. Er wordt een eerste indruk verkregen van de aandachtspunten op het vlak van bodemkwaliteit, opbrengst en bemesting en duurzaamheid. De gegevens kunnen ook per gewasperceel worden bekeken. Hieronder ziet u een voorbeeld van het bedrijfsoverzicht.

Figuur 2: Voorbeeld van het bedrijfsoverzicht voor bodemkwaliteit, opbrengst en bemesting en duurzaamheid.
Figuur 2: Voorbeeld van het bedrijfsoverzicht voor bodemkwaliteit, opbrengst en bemesting en duurzaamheid.

De module bodemkwaliteit geeft meer in detail adviezen gericht op bodemstructuur, nutriëntenlevering en bodembiologie. Het wordt snel inzichtelijk gemaakt welke zaken aandacht vergen. Het adviesinstrument is verder zo ingericht dat verschillen tussen percelen in bodemeigenschappen inzichtelijk zijn.

Bij de module opbrengst en bemesting worden meer strategische adviezen gegeven over bemesting, zoals het indelen van percelen in groepen. Ook wordt geïdentificeerd of percelen afwijken en hoe ermee om te gaan. Daarnaast wordt de grasproductie vergeleken met een referentiegroep.

Bij de module duurzaamheid worden adviezen gegeven die betrekking hebben op het verlagen van het risico van uit- en afspoeling van stikstof en fosfaat. En er worden adviezen gegeven hoe het landgebruik is te optimaliseren en de mestbenutting is te verbeteren.

Gebruikerservaring

Het prototype van de KWB is besproken met melkveehouders en een aantal voorlichters. Daaruit zijn praktische tips en aanbevelingen voor verbetering naar voren gekomen. Aangeraden wordt om het instrument nog op grotere schaal te testen om te voorkomen dat er bij bepaalde omstandigheden van afwijkende bedrijven (met bijvoorbeeld een tweede tak) niet-passende adviezen worden getoond. Er is de wens geuit om ook effecten van maatregelen zichtbaar te maken via zogenoemde scenario’s. Met dergelijke simulaties kan de gebruiker zien welke gevolgen bepaalde maatregelen hebben op de bodemgesteldheid of op het bedrijfsresultaat. Het verbinden met andere bestaande modellen wordt geadviseerd zoals bijvoorbeeld een koppeling met een nitraatuitspoelingsmodel. Dat geeft inzicht in de nitraatuitspoeling en hoe deze is te beïnvloeden met goed bodembeheer.

Beschikbaarheid

De KWB zal worden aangesloten op de omgeving van de KringloopWijzer (via een applicatieportaal). De autorisatie van het gebruik van gegevens (zoals de eigenbedrijfsdata en bodemanalyses) is dan in een keer geregeld. Het beschikbaar stellen op het applicatieportaal vergt nog technische aanpassingen. In loop van 2020 komt de KWB voor de gehele melkveehouderij beschikbaar.

Lees meer over dit adviesinstrument in het rapport KringloopWijzer Bodem; Sturen op goed bodembeheer (NMI-rapport 1658.N.18).